TYPHLO&TACTUS 2024

WSKAZÓWKI

Zawartość książeczki dotykowej powinna być dostosowana do wieku dziecka, jego niepełnosprawności, poziomu rozwoju i doświadczenia. W książkach dla bardzo małych dzieci ważne jest ścisłe przestrzeganie pewnych zasad; wraz z rozwojem dziecka i wzrostem jego doświadczenia będzie można w niektórych przypadkach "złamać" te zasady.

Warunki jakie musi spełniać książeczka:

- musi być solidnie wykonana
- musi mieć sztywne strony (karton lub tkanina), z zaokrąglonymi rogami;
- oprawa musi umożliwiać poziome (na płasko) otwieranie stron;
- tekst musi być napisany dużym drukiem czcionka bezszeryfową np. Arial 16 pkt. i alfabetem Braille'a;
- tekst musi być zawsze po tej samej stronie (zawsze po lewej lub zawsze po prawej stronie) i to samo z ilustracjami;
- format stron jest różny w zależności od wieku dziecka; dla maluszków strony 15x15cm, potem 20×20, potem 25×25, potem 21×29,7, w miarę jak dziecko rośnie i wzrastają jego umiejętności eksploracyjne;
- liczba stron również zależy od wieku dziecka; można zacząć od kilku stron (5-6) i stopniowo zwiększać ich liczbę;
- linia bazowa na dole każdej strony (np. linia podłogi, ziemi) pomaga dziecku zorientować się w układzie elementów ilustracji.

WNĘTRZE

- musi być całkowicie bezpieczne: unikaj ostrych przedmiotów, toksycznych materiałów, małych przedmiotów, które mogłyby odpaść i zostać połknięte, długich wstążek, itp. które mogłyby udusić. Używaj mocnych, bezpiecznych i higienicznych materiałów, które są mocno przytwierdzone do stron;

Dla pierwszych książek:

- używać tylko jednego małego obiektu na stronie lub kilku obiektów tego samego typu;
- używać prawdziwych przedmiotów na stronie i stopniowo przechodzić do ich reprezentacji, a następnie do historyjek i sytuacji;
- przydatne może być przyczepianie przedmiotów za pomocą rzepów , aby dziecko mogło poczuć przedmiot w książce, ale także wydobyć go, zbadać i rozpoznać jako prawdziwy przedmiot (ułatwia to przejście od rzeczywistości do reprezentacji w książce);
- ilustracje muszą być odpowiednie, jasne i proste,
- historyjki powinny być na tyle proste, by można je było łatwo zrozumieć. Na początku, obrazy i historie muszą odnosić się do codziennego życia i rzeczywistości, następnie możemy wprowadzić wyobrażenia, a później abstrakcyjne idee;
- unikać zbyt wielu szczegółów na stronie;
- Ilustracje powinny zachęcać do manipulacji, być interesujące i pozwalać na interakcję;
- ilustracje muszą odnosić się do istotnej części historyjki i uzupełniać tekst;
- stosować materiały wielozmysłowe, które stymulują nie tylko dotyk, ale także słuch, węch i w razie potrzeby wzrok;
- uwzględnij dobre kontrasty pomiędzy obiektami oraz pomiędzy obiektami a tłem strony. Materiały odblaskowe mogą być bardzo użyteczne, ale niektóre dzieci słabowidzące źle reagują odlask.
- Zwróć uwagę na silne kontrasty wrażeń dotykowych i różnych faktur;
- używać różnych faktur do przedstawienia różnych części obiektu;
- upewnij się, że szczegóły są łatwe do zidentyfikowania;
- pozostaw wystarczającą przestrzeń pomiędzy dwoma elementami na stronie;
- unikać nakładania się (element na innym elemencie, który częściowo go zasłania);
- przestrzegaj proporcji i unikaj perspektywy;
- postacie ludzkie najlepiej przedstawiać od przodu, natomiast zwierzęta muszą być przedstawione z profilu (z 4 nogami);
- jeśli jakaś postać pojawia się w opowiadaniu więcej niż raz, musi zachować te same cechy;
- grubość materiałów naklejonych na kartki musi mieć minimalną wysokość 1mm.

Osobom zainteresowanym tworzeniem książek dla niewidomych dzieci polecamy:

The Typhlo & Tactus Guide to children's Books with tactile illustrations - Les Doigts Qui Rêvent (ldqr.org)